IRAKASLEEKIN
BIDEO FORUMA.(GAINDOTAZIOA)
Saio honekin lortu nahi den helburu
orokorra gaindotazioaren inguruan hezkuntza orientabideak ematea da.
Landuko diren helburu zehatzei
dagokienez:
·
Gaindotazioa zer den jakinaraztea.
·
Gaindotazioa detektatzeko baliabideak, tresnak… ezagutzea.
Gaindotazioa klasean lantzeko estrategiak/alternatibak
ezagutzea eta erabiltzea.
·
Esku-hartzea ebaluatzeko
Saio hau ariketa ezberdinen bidez
burutuko da, aipatutako helburuak lortu ahal izateko eta esku-hartze guztiek
izan beharreko pausoak jarraituz:
HASIERAKO
EBALUAZIOA-IDENTIFIKAZIOA-ESKU HARTZEA-EBALUAZIOA-JAZARPENA/SEGIMENDUA.
1. “Superdotados: Al este de la
campana de Gauss” bideoa ikusiko dugu denon artean.
Bideoa ikusi baino lehen, irakasleek
bazekiten gaindotazioari saio hau eskainiko geniola, beraz, haiek euren kontuz
informazio bilaketa egin ahal izan zuten, gaiari buruzko ideia orokor bat
sortzeko.
2. Bideoa ikusita, irakasle
bakoitzari (edo talde txikietan elkarturik) balorazio orokor bat egitea
eskatuko diegu: zeintzuk dira arreta gehien deitu dizkien aspektuei buruz,
adibidez.
3. Ideia orokor bat izanda, lehenengo
pausotik hasiko gara: IDENTIFIKAZIOA.
- Zer identifikatu behar duten jakiteko, ezinbestekoa da gaindotazioa zer den jakitea. Horretarako, “braindstorming” bat proposatuko dugu. Haiek gaindotazioari buruz dauzkaten ideiak botako dituzte eta arbelean idatziko ditugu denon artean definizio bat sortzeko.
Emandako erantzuna: Gaindotazioaz mintzatzen garenean, talentu handiko
jendeaz edota superdotatu bezala ezagutzen diren pertsonetaz mintzatzen gara.
Gaitasun hauek ondoko arloetako batean edo batzuetan eman daitezke: trebetasun
intelektual orokorra, ikasketa-gaitasun espezifikoa, pentsamendu produktiboa,
lider izateko gaitasuna, ikuspen edo irudikapen-arteak eta
psikomotrizitate-trebetasuna. Bi mota daude:
- Gaitasun ugariak: goi-mailako errendimendu
intelektuala dutenak eta edozein arloetan erraz ikasten dutenak.
- Gaitasun zehatzak: elkarreragin sozialeko
trebetasunetan nabarmentzen dira, talentu artistikoa nabaria da, talentu
akademikoa, mintzamenerako talentua, matematiketakoa …
3.1 Behin definizioa osatuta,
hurrengo urratsera pasatuko gara. Nola
identifikatu ditzakegu ikasle hauek? Behin ere, identifikazioari buruz
ideiaren bat daukaten galdetuko diegu: Zertan uste dute arreta ipini behar
dutela, test-en bat ezagutzen duten gaindotazioa identifikatzen duena, zer
nolako obserbazioak egin behar dituzten…
Normalean, ideia gutxi edo
ideiarik ez izango dute atal honetan. Beraz, guk, informazioa emango diegu:
Galdera-sortak (familia, irakasle, psikologo…entzat),
behaketa, test-ak (WISC-IV,BADYG, Torrance,BAG…), bilerak (gurasoekin,
irakasleekin, medikuarekin…), behaketa eskalak, soziogramak…
4. ESKU-HARTZEA: Behin umeak
gaindotazioa daukala jakinda, hurrengo pausoa esku-hartzea da. Baina nola egiten da esku-hartze hori ume
hauekin?
Irakasleei euren iritzia eskatuko
diegu, esku-hartze ezberdinak proposatu ditzaten, baita ze arloetan
esku-hartzea behar izango duten identifikatzea eskatuko diegu.
Esku-hartze eraginkor bat lortzeko
irtenbideak azalduko dizkiegu:
·
Bizkortze-programak
(taldekatze berezia eskatzen duten programak): euren adin kronologikoari
dagokien maila bat (edo gehiago) bizkortzea.
·
Aberasketa-programak:
Umeak, behatuko, sakonduko zein edukiak handiagotuko ditu, horretarako
diseinatuta dauden estrategia zein ariketen bidez, irakasleak gainbegiratuta.
·
Curriculuma
egokitzeko programak: Egokitzapenak edo aldaketak honako
hauetan egin ahal izango dira: helburuak
eta edukiak (zer irakatsi), estrategia metodologikoak (nola irakatsi) eta
ebaluazioa (zer eta nola ebaluatu)
Kontutan
hartzeko lehentasunezko alderdiak: ikaskuntza
autonomoa, berezko jakinmina, sormenezko pentsamendua, adierazpen eta komunikazio
modu ugari, iritzi kritikoa, autokritika eta autoebaluazioa, autoistimua,
harreman pertsonalak.
5. EBALUAZIOA. Nola
dakigu proposatutako hezkuntza esku-hartzea emaitza positiboak ematen ari
dituen ala ez?
Irakasleek euren ebaluazio metodoak proposatu ditzaten
utziko dugu. Ondoren, informazio hori osatuko dugu:
Hasieran
pasatutako galdera-sortak, behaketa-eskalak, soziogramak, bilerak… berriz
egingo ditugu, emaitzak positiboak direla egiaztatzeko. Irakaslearen zein
familiaren behaketa funtsezko alderdia da, beraz, hauek emandako informazioa
zein erantzundako galdera-sortak ezinbestekoak izango dira ebaluazioa
burutzeko.
Galdera-sorta
zein behaketa-eskala berriak sor ditzakegu, planteatzen ditugun behaketa
helburuei egokituta.
6. Azkenik, segimendua burutuko da. Nola joaten da ume hau
garatzen/eboluzionatzen proposaturiko esku-hartzearen arabera?
Irakasleei azalduko diegu oso
garrantzitsua dela ikasleen segimendua egitea, ez bakarrik gaindotazioa duten
ikasleena. Ikasle hauekin segimendu espezifikoa egingo da; hobekuntzak
integratzeko, estrategiak zein metodologia aldatzeko edo berdinekin
jarraitzeko, hezkuntza premia bereziak sortzen diren identifikatzeko eta haiei
egokitzeko, esku-hartze berriak behar dituen ala ez jakiteko…